Курэнне – адна з найболей вядомых, вывучаных і значных прычын развіцця злаякасных пухлін. Курэнне мае ролю ва ўзнікненні не толькі рака лёгкіх, а таксама раку губы, раку языка, стрававода, страўніка, печані, падстраўнікавай залозы, трахеі, бронх, ныркі, мачавой бурбалкі, шыйкі маткі, раку крыві.
Курэнне можна лічыць побытавым наркотыкам. У рэгулярна якія кураць людзей у 90% выпадках развіваецца нікатынавая залежнасць. Па ацэнках САЗ, у свеце 1,2 млрд. курцоў, што складае прыкладна трэцюю частку ад агульнай колькасці насельніцтва зямлі старэй 14 гадоў.
У якія кураць людзей курэнне служыць прычынай ад 70% до 90% раку лёгкага і гартані. Імавернасць узнікнення злаякаснай пухліны залежыць у першую чаргу ад працягласці курэння. Чым больш за цыгарэты скурваецца за дзень, чым больш стаж курэння, чым маладзей век пачала курэння, тым вышэй рызыка захворвання. Усталявана, што ля якія скурваюць у дзень больш за 1 пачак цыгарэт рызыка захворвання ракам лёгкага вышэй, чым у якія не паляць у 15–25 разоў, а ў злосных курцоў, якія скурваюць па некалькі пачкаў цыгарэт у дзень, – у 60 разоў. Найболей высокая імавернасць захварэць ракам лёгкага адзначаецца ў курцоў пасля 20-гадовага стажу курэння. Для мужчынаў, якія распачалі курыць у веку до 15 гадоў, рызыку памерці ад раку лёгкага ў 3,4 разу вышэй у параўнанні з тымі, хто пачаткаў курыць у веку старэй 25 гадоў; для кабет гэта рызыка вышэй у 2,4 разу.
Шматлікія канцэрагены тытунёвага дыму пашкоджваюць генетычны апарат клеткі, выклікаюць мутацыі ў ДНК, што і прыводзіць да ўзнікнення злаякаснай пухліны. Нядаўна навуковыя ўсталявалі, што ля 60% курцоў, якія захварэлі ракам лёгкага, пашкоджаны ген р53, які запускае працэс самазнішчэння ракавых клетак. Апроч наўпростага пашкоджання ДНК, у курцоў уціскаецца праца імуннай сістэмы, горш працуюць Т-лімфацыты, што адказваюць за знішчэнне ракавых клетак.
Ля большасці курцоў развіваюцца перадракавыя змены ў бронхах. Гэтыя змены яшчэ доўга можна выявіць у былога курца. Існуе індывідуальная схільнасць да развіцця раку лёгкага ў курцоў.
Пасіўнае курэнне таксама з'яўляецца важным фактарам рызыкі развіцця раку лёгкага. Усталявана, што рызыка гэта павялічваецца пры павелічэнні часу знаходжання ў накураных памяшканнях.
Адмова ад курэння з'яўляецца дзейсным сродкам прафілактыкі раку лёгкіх.
Па матэрыялах ДУ «Мінскі абласны цэнтр гігіены, эпідэміялогіі і грамадскага здароўя»