12 кастрычніка ў многіх краінах адзначаецца Сусветны дзень змагання з артрытам (World Arthritis Day), які праводзіцца штогод па ініцыятыве Сусветнай арганізацыі аховы здароўя (СААЗ) з 1996 года. Асноўныя мэты гэтага Дня – прыцягненне ўвагі шырокай грамадскасці па ўсім свеце да праблемы рэўматалагічных захворванняў, падвышэнне інфармаванасці пра артрыты ўва ўсіх яго формах, з'яднанне высілкаў лекарак, пацыентаў і грамадскасці ў кірунку развязка пытанняў прафілактыкай, ранняй дыягностыкі, медычнай і сацыяльнай рэабілітацыі хворых дадзенай хваробай.
Артрыт – сур'ёзнае запаленчае захворванне сустава ці некалькіх суставаў, якое пры нябытнасці лячэння прыводзіць не толькі да болевых адчуванняў і абмежаванні руху, але і да інваліднасці і страты працаздольнасці. Прычыны з'яўлення хваробы розныя – нярэдка артрыт узнікае пры паўторных лёгкіх траўмах, адкрытых ці зачыненых пакалечаннях суставаў, пры частай фізічнай перанапрузе ці пры генетычнай схільнасці. Апроч таго, развіццё артрыту правакуюць вірусныя і бактэрыйныя інфекцыі, пераастуджэнне, фізічная і псіхічная перагрузка і нават празмернае курэнне. У шэрагу выпадкаў фактары ўзнікнення і механізмы развіцця хваробе высветлены не до канца. Запаленчы працэс выклікае парушэнне структуры і функцыі суставаў, што вядзе да ўзнікнення болю, тугарухомасці, ацёчнасці, што ў канчатковым выніку вабіць за сабой незваротную дэструкцыю і інвалідызацыю пацыента.
Увогуле, артрытам завуць вялікую групу хвароб суставаў, якая ўлучае больш 100 дыягназаў, самыя пашыраныя з іх – артроз і рэўматоідны артрыт. Самае небяспечнае, што ў групу рызыкі развіцця дадзенага захворвання можа трапіць кожны чалавек – ад немаўляці да старога. Але найболей часта цяжкія рэўматычныя захворванні суставаў, злучаныя з хуткім развіццём артрыту, уражаюць працаздольных жыхароў планеты – у веку ад 30 до 50 гадоў. Дарэчы, кабеты пакутуюць гэтым захворваннем у 5 разоў гушчару мужчынаў. Прытым не заўсёды хваробы суставаў можна распазнаць адразу з-за іх «утоенасці» і «маскавання», а ў наступным яны маюць патрэбу ў працяглым і сталым медычным назіранні і лячэнні, а пацыенты – у рэабілітацыі і сацыяльнай адаптацыі. Таму недаацэнка важнасці праблемы, злучанай з болем у суставах і хрыбетніку, прыводзіць да познай абарачальнасці пацыентаў да лекарак і, як вынік, зніжае шанцы пацыентаў на акрыянне ці дасягненне рэмісіі, павялічвае рызыка развіцця інваліднасці. На сённяшні дзень захворванні суставаў сталі даслоўна глабальнай праблемай. Паводле дадзеных САЗ, кожны дзясяты жыхар планеты пакутуе артрытам. І за апошняе дзесяцігоддзе тэндэнцыя да ўзросту ліку захворванняў касцёва-цяглічнай сістэмы і злучальнай тканіны, у тым ліку і артрытам, не зніжаецца, і рэўматалагічныя захворванні займаюць высокія пазіцыі ў рэйтынгу прычын захворвання і інваліднасці. Таму важна помніць, што толькі ранняя дыягностыка і ўчаснае лячэнне змогуць перадухіліць цяжкія наступствы для хворага артрытам. На думку лекарак, пры ранняй дыягностыцы і індывідуальна падабраным лячэнні артрыт магчыма выгаіць. Таму дыягноста артрыту – вельмі важны крок да акрыяння, а сучасныя метады тэрапіі дазваляюць істотна палепшыць якасць жыцця пацыентаў.
І хоць прычыны развіцця артрытаў размаітыя, лекаркі адныя ў думцы, што лепшы сродак ад артрыту – гэта прафілактыка. Зменшыць рызыку развіцця дадзеных хвароб можна, кіруючыся некалькім простым радам: часцей бываць на свежым паветры, адмовіцца ад шкодных звычак, весці здаровы лад жыцця, не грэбаваць фізічнымі практыкаваннямі і правільным харчаваннем.