ВІЧ-інфекцыя – хранічнае інфекцыйнае захворванне, што выклікаецца вірусам імунадэфіцыту чалавека (ВІЧ). Вызначыць па выглядзе наяўнасць у чалавека ВІЧ-інфекцыі немагчыма. Вылучных сімптомаў, характэрных толькі для дадзенага захворвання, няма. Чалавек здольны перадаваць ВІЧ-інфекцыю з таго моманту, як вірус трапіў у яго арганізм. У гэтым і складаецца небяспека хваробы.
ВІЧ можа трапіць у арганізм чалавека:
- пры неабароненым сэксуальным кантакце з ВІЧ-дадатным партнёрам;
- праз кроў (пераважна пры ін'екцыйных уводзінах наркотыкаў);
- ад ВІЧ-дадатнай кабеты будучаму дзіцяці пры нябытнасці адпаведнага лячэння.
ВІЧ-інфекцыя: дасягненне глабальнай мэты «90-90-90»
Рэспубліка Беларусь займае актыўную пазіцыю і зацікаўленасць у дасягненні да 2020 года глабальнай мэты «90-90-90»: 90 % людзей, якія жывуць з ВІЧ (далей - ЛЖВ), павінны пазнаць свой статус, 90% ЛЖВ павінны атрымваць антырэтравірусную тэрапію, 90% ЛЖВ, якія атрымваюць антырэтравірусную тэрапію, павінны мець нявызначаную вірусную нагрузку.
У нашай краіне толькі 73 % людзей, якія жывуць з ВІЧ, ведаюць пра свой ВІЧ -статус. Адной з прычын з'яўляецца недастатковы ровень інфармаванасці насельніцтва пра патрэбу тэставання.
Чаму ранняя дыягностыка і лячэнне так важныя?
Калі ёсць сумневы з нагоды ВІЧ-статусу, трэба прайсці тэст на ВІЧ. Ранняя дыягностыка дазваляе людзям пачаць лячэнне ВІЧ-інфекцыі раней, што, у сваю чаргу, павялічвае іх шанцы жыць доўгім і паўнавартым жыццём. У час пастаўлены дыягназ і ў час пачатае лячэнне з'яўляюцца дзейснымі мерамі ў змаганні з ВІЧ.
«Н=Н?»: нявызначаны значыць не перадавальны?
Людзі, якія прымаюць антырэтравірусную тэрапію, у выніку якой зніжаецца вірусная нагрузка (г. зн. колькасць віруса ў крыві) да роўня, калі ВІЧ не вызначаецца, з меншай доляй імавернасці могуць перадаць вірус партнёру, што дае рэальны шанец спыніць шыранне хваробы.
Лячэнне ВІЧ-інфекцыі (антырэтравірусная тэрапія) – гэта магутны фактар падвойнага дзеяння, які не толькі падаўжае жыццё, але і прадухіляе новыя выпадкі інфектавання. Іншымі словамі, ранняе лячэнне зніжае рызыку:
- перадачы ВІЧ (пры нявызначанай віруснай нагрузцы вірус з меншай доляй імавернасці можа перадавацца іншым людзям);
- развіцця СНІДу – канчатковай стадыі ВІЧ-інфекцыі;
- заражэнні і/ці развіцця сухотаў, найболей пашыранага захворвання, найболей частай прычыны смерці ад СНІД.
ВІЧ-інфекцыя з'яўляецца пакуль невылечным захворваннем, але пры ўчасным звароце за медычнай дапамогай і правядзенні патрэбнага лячэння інфектаваны ВІЧ чалавек можа пражыць доўгае паўнавартае жыццё. Трэба разумець, што тэст на ВІЧ – гэта адзіны спосаб у час выявіць захворванне і пачаць лячэнне. Атрымаць кансультацыю і прайсці дыягностыку можна ў кожнай медычнай установе, што мае працэдурны кабінет. Інфармацыя пра ваш ВІЧ-статус з'яўляецца строга прыватнай.
Экспрэс-тэсты на ВІЧ
Высілкі Арганізацыі З'яднаных Нацый скіраваны на тое, каб да 2020 года 90% усіх людзей з ВІЧ ведалі пра свой статус.
САЗ рэкамендуе саматэставанне на ВІЧ (СТВИЧ) як інавацыйны спосаб, што дазваляе пашырыць правы і магчымасці і забяспечыць ахоп большага ліку людзей з ВІЧ, а таксама спрыяць дасягненню першай з мэт «90-90-90».
Саматэставанне на ВІЧ – гэта працэс, падчас якога чалавек самастойна бярэ ўзор (вадкасці ротавай пустоціны ці крыві), а потым праводзіць тэст на ВІЧ і інтэрпрэтуе яго вынік.
Самым папулярным экспрэс-тэстам на ВІЧ з'яўляецца тэст па ўзоры сліны. Вынік будзе гатоў ужо праз 20 хвілін.
Варта ведаць!
Не заўсёды чалавек гатоў вырашыцца і пайсці здаць аналіз на ВІЧ. Гэта залежыць ад розных прычын. Але сёння з'явіліся экспрэс-тэсты на ВІЧ, якія вызначаюць наяўнасць віруса па сліне, і зрабіць іх можна самастойна. Саматэставанне – гэта першы і вельмі важны крок чалавека да абследавання. Пры атрыманні дадатнага выніку экспрэс-тэсту трэба звярнуцца ў медычную ўстанову і прайсці паўторнае абследаванне для ўдакладнення дыягназу.
Па інфармацыі абласнога ЦГЭОЗ (структурнае падраздзяленне аддзел прафілактыкі ВІЧ/СНІД)