Горад Гродна быў захоплены гітлераўскай Нямеччынай у ноч з 22 на 23 чэрвеня 1941 г. На Гродзенскім напрамку наступалі злучэнні 9-й палявой арміі і 3-й танкавай групы з групы арміі «Цэнтр». Са жніўня 1941 года ў горадзе дзейнічала Гродзенскае партыйна-камсамольскае падполле (6 груп). На базе асобных антыфашысцкіх груп у лістападзе 1943 года ўзнікла Беластоцкая абласная антыфашысцкая арганізацыя, дзейнасць якой ахоплівала Гродзенскі раён. Са снежня 1943 г. дзейнічала Гродзенская раённая антыфашысцкая арганізацыя. Былі створаны таксама партызанскія злучэнні. Фармацэўты таксама былі ўдзельнікамі антыфашысцкай падпольнай працы: Гольдберг, Гарбацэвіч, Дандау, Дубінскі, Жураўскі, Зендэн, Зінгер, Капытнік.
У партызанскім руху бралі ўдзел: Булай Іосіф Мікалаевіч, загадчык аптэкі ў в. Азёрах - адчуваў у дзейнасці Скідзельскага падполля; Астравумава Ганна Парменаўна, загадчык аптэкі ў в. Скрыбаўцах - сувязная партызанскага атрада ім. Варашылава; Бялінскі Пётр Аляксеевіч, фармацэўт аптэкі ў м. Поразава забяспечваў медыкаментамі партызан і інш.
На акупаванай тэрыторыі фармацэўты працягвалі працаваць, выконваючы свой прафесійны абавязак. Пры гэтым, нягледзячы на поўную адсутнасць цэнтралізаванага забеспячэння, аптэкі працягвалі працаваць, часта аказвалі не толькі лекавую, але і медыцынскую дапамогу насельніцтву. Лекавую дапамогу насельніцтву аказвалі аптэкі №№ 1, 2, 3 г. Гродна, а таксама аптэкі ў Лідзе, Смаргоні, Ваўкавыску, Бераставіцы, Зэльве, а таксама сельскія аптэкі ў Азёрах, Скрыбцах, Скідалі і г.д. Усяго 28 аптэк у вобласці. Нягледзячы на ваенныя дзеянне, аптэчныя работнікі самастойна знаходзілі шляхі забеспячэння лекамі. Так, Лідская аптэка выконвала ролю базы медзабеспячэння. Сама ж дастаўляла лекі з Мінска і Варшавы. З Вільні забяспечвалася аптэкі ў в. Беняконі. Аптэкі г.Гродна і Лунна атрымлівалі медыкаменты ад фірмы «Райхельм» у Беластоку.
У горадзе гітлераўцы ўстанавілі жорсткі акупацыйны рэжым. У лагеры смерці пад Фолюшам было забіта, змучана каля 33 тысяч савецкіх грамадзян. У розных канцэнтрацыйных лагерах на тэрыторыі Польшчы была знішчана большая частка яўрэйскага паселішча Гродна. У лагерах смерці і гета загінула 34 фармацэўты ў т.л. магістр фармацыі Рыгер, аптэкарскі памочнік Эпштэйн і (супрацоўнік аптэкі №3), Э.І.Стэмпнеўскі, загадчык «Фарнай аптэкі», Шварц Саўл, загадчык аптэкі № 1 і многія іншыя.
Акрамя ўдзелу ў падпольным і партызанскім рухах аптэчныя работнікі змагаліся ў дзейным войску. У прыватнасці, Бунімовіч Уладзімір Іванавіч - начальнік Гродзенскага аптэчнага ўпраўлення з 1952 па 1985 г., адчуваў у Вялікай Айчыннай вайне (далей – ВАВ) з 1941 па 1945 г.
Бунімовіч Уладзімір Іванавіч
Служыў авіямеханікам, абслугоўваў самалёты, на якіх лёталі легендарныя лётчыкі-пілоты: Фрунзэ, Сабураў, Яраслаўскі. На борце самалёта было 11 чырвоных зорак, кожная з якіх адпавядала збітаму варожаму самалёту. Меў баявыя ўзнагароды: «За баявыя заслугі», «За ўзяцце Кенінсберга», «За перамогу над Германіяй».
Пасля вайны скончыў Пецяргофскі фармінстытут і быў накіраваны на працу ў г. Гродна на пасаду загадчыка аптэчнага склада. А яшчэ Уладзімір Іванавіч быў лірыкам, ён пісаў вершы (гл. «70 гадоў З клопатам аб нашым здароўі!» «Лірыка з душы аптэкара»).
Дзяменцьеў Пётр Мікалаевіч
Скончыў Харкаўскае ваенна-медыцынскае вучылішча, фарматдзяленне 19-гадовым юнаком пайшоў на фронт.
Адчуў у вызваленні Украіны, Малдовы, Румыніі, Венгрыі, Балгарыі, Чэхаславакіі, Югаславіі, Аўстрыі. У Будапешце лінія абароны праходзіла па тэрыторыі фармацэўтычнага завода «Гедэон Рыхтэр». Пад агнём суперніка выносіў дзясяткі тон найкаштоўнейшых лекаў для забеспячэння імі параненых Савецкай Арміі. Узнагароджаны: ордэрам «Чырвонай Зоркі» і 9 медалямі розных добрых якасцяў. Скончыў службу ў шэрагах узброеных сіл на пасадзе намесніка начальніка аптэкі вайсковай часці. З верасня 1967 па жнівень 1984 г. працаваў на пасадзе начальніка аддзела лекавых забеспячэння, а затым намеснікам начальніка аптэчнага ўпраўлення.
Бутакова Клаўдзія Міхайлаўна
У 1942 годзе па асабістай заяве была прызвана ў рады Чырвонай арміі. Удзельнічала ў вызваленні Калінінскай вобласці, Прыбалтыкі, Польшчы, Чэхаславакіі, Усходняй Прусіі, Германіі. Узнагароджана медалём «За баявыя заслугі» мела 6 падзяк ад Вярхоўнага Галоўнакамандуючага. У аптэкакіраванні працавала з 1969 па 1989 гг. сакратаром прыёмнай кіраўніка.
Гамянюк Павел Яхімавіч
Працаваў у Гродзенскім аптэкакіраванні больш за 30 гадоў – спачатку загадчыкам аддзела аптэчнай сеткі, а затым начальнікам гандлёвага аддзела і на пасадзе намесніка начальніка аптэкакіраванні з 1946 па 1975 гг. З першых дзён вайны патрапіў у асяроддзе і палон пад г.Піраціным.
У 1942 г. бег, перайшоў лінію фронту і пасля працяглай спецправеркі (8 месяцаў) быў накіраваны на фронт, ваяваў да канца вайны.
Незвычайна працавіты, прынцыповы і неабыякавы чалавек.
Ратушны Данііл Васільевіч
Інспектар па кадрах і сакрэтным справаводстве ў Гродзенскім аптэкакіраванні з 1962 па 1982 год. Са жніўня 1941 да 1945 гг. удзельнічаў у ВАВ у паўночна-заходнім, Ленінградскім, 1 і 2 Прыбалтыйскага і Далёкаўсходняга франтоў на пасадзе камандзіра ўзвода, камандзіра батарэі, начальніка штаба палка. Узнагароджаны: Ордэнам Баявога Чырвонага Сцяга, двума ордэнамі «Чырвонай Зоркі». Медалі: «За адвагу», «За баявыя заслугі», і 12 юбілейных медалёў.
Созінаў Мікалай Андрэевіч
Працаваў у Гродзенскім аптэкакіраванні старшым рэвізорам на працягу 10 гадоў. Удзельнічаў у ВАВ з лістапада 1941 па 1945 гг. У I Беларускім фронце на пасадзе камандзіра агнявога ўзвода. Удзельнічаў у вызваленні Польшчы, Беларусі, Усходняй Прусіі. Меў баявыя ўзнагароды: ордэн «Айчыннай вайны II ступені» і медалі розных добрых якасцяў.
Цікін Іван Георгіевіч
Працаваў у Гродзенскім аптэкакіраванні на пасадзе загадчыка кантрольна-рэвізійнага сектара (1961-1981г.). Скончыў Чэкісцкія курсы ў гады вайны. Служыў у якасці оперупаўнаважанага контрразведкі «Смерш».
Капыціна Дар'я Фёдараўна.
У 1940 г. была накіравана ў Беластоцкае аптэкакіраванне і працавала фармацэўтам у г.Гродне да пачатку вайны. У сакавіку 1943 г. прызвана ў дзеючую армію ў якасці начальніка аптэкі ХПП2 № 5244 у складзе 3. Украінскага фронту. Дэмабілізавана ў студзені 1945 г. з прычыны атрыманага ранення, стаўшы інвалідам II групы. Узнагароджана: ордэнамі «Працоўнага Чырвонага Сцяга», ордэнам «Айчыннай вайны II ступені», медалём Жукава і іншымі медалямі.
Працавала на пасадзе загадчыка аптэкі № 2 г. Гродна нязменна з 1953 па 1977 год.
Чырвоненка Валянціна Аляксандраўна
У 1941 годзе мабілізавана ў рады Савецкай Арміі. Служыла памочнікам начальніка медзабеспячэння 288 медсанбата Карэлафінскай СС Р. З 1942 па 1944 г. была начальнікаў аптэкі 100 пагранатрада Беламорскай ваеннай акругі. У 1944 годзе была назначана на пасаду начальніка аптэкі пагранатрада войскаў МУС у г.Гродне. Урадавыя ўзнагароды: «Знак Пашаны», «За абарону Савецкага Запаляр'я», «За вызваленне Варшавы» і іншыя юбілейныя ўзнагароды.
Філіпава Любоў Мікалаеўна
Служыла начальнікам аптэкі 424 стралковага палка ў г. Гродна. Ваявала ў складзе Сталінградскага стэпавага фронту. Была начальнікам аптэкі стралковага палка Варонежскага фронту, памагатым начальніка аддзела захоўвання медыцынскага склада палявога вайсковага Украінскага фронта.
Прыйшла франтавымі дарогамі да Венгрыі, удзельнічала ў баях за возера Балатон. Служыла ў Савецкім войску да 1947 г. Узнагароджана медалямі: «За баявыя заслугі», «За перамогу над Германіяй» і інш. медалямі.
Пасля вайны працавала ў аптэцы № 119 на пасадзе загадчыка аддзела ГЛФ.
Мураўёва Любоў Андрэеўна
Прайшла «палявую школу» медыцынскай сястры ў партызанскім атрадзе ім. Заслонава. Пасля вайны скончыла фармшколу і працавала фармацэўтам аптэкі № 1 г. Гродна.
Аверчыкава Ганна Іванаўна
Служыла начальнікам аптэкі палка на Заходнім, Брэскам,2-ім Беларускім франтах. Рыхтавала ўсе лекавыя формы, у тым ліку стэрыльныя, у палявых умовах. Прыняла ўдзел у вызваленні Кёнігсберга. Узнагароджана медалём «За баявыя заслугі» і інш. Пасля вайны працавала ў аптэцы № 3 г.Гродна фармацэўтам з 1953 да 1985 г.
Ведэрнікава Кацярына Лазараўна
У гады вайны да правізара ў войска працавала ў Сяміпалацінску на заводзе. Прызвана ў студзені 1944 года. У Маскве прайшла навучанне і была накіравана на паўночны фронт г.Кандалакша. З войскамі прайшла Польшчу, Нямеччыну. Праходзіла службу ў органах ваеннай контрразведкі. Перамогу сустрэла ў Германіі, там жа сустрэлася з мужам Ведэрнікавым А.Г. - сцершым лейтэнантам.
Пасля дэмабілізацыі пражывалі сям'ёй спачатку ў Барысаве, потым Гродна. Узнагароджана ордэнам «Вялікай Айчыннай вайны II ступені», медалём Жукава і іншымі. Пасля 22 гадоў працавала ў аптэках г. Гродна на пасадзе касіра (1969-1994 г).
Яфрэмава Таццяна Аляксееўна
Скончыла Пензенскую фармшколу. Служыла на пасадзе слыхача-карэкціроўшчыка, асноўнай задачай з'яўлялася навядзенне для знішчэння самалётаў суперніка.
Узнагароды: «За абарону Масквы», «За перамогу над Нямеччынай» і іншыя. Пасля вайны працавала фармацэўтам у аптэцы № 4 г. Ліды (1941-1983 г.).
Самашына Таццяна Барысаўна
Служыла ў эвакуацыйным шпіталі № 2944 у Ленінградзе, а затым у Ноўгарадзе. Перамога заспела ва Усходняй Прусіі. Працавала пасля вайны ў цэнтральнай раённай аптэцы № 4 г. Лідзе з 1957 па 1986 на пасадзе галоўнага бухгалтара.
Карпава Клаўдзія Аляксееўна
У гады вайны служыла спачатку медыцынскай сястрой, аказвала першую медыцынскую дапамогу, потым атрымала прызначэнне на пасаду начальніка палявой аптэкі. Рыхтавала стэрыльныя растворы з адталай снегавой і дажджавой вада. Адчула ў вызваленні Прыбалтыкі. Ёсць баявыя ўзнагароды. Пасля вайны працавала ў ЦРА № 11 г. Свіслач фармацэўтам з 1953 па 1983 г.
Малахаўская Аляксандра Іларыёнаўна
Выпускніца фармацэўтычнай школе прайшла дадаткова курсы медыцынскіх сясцёр. Служба ў дзейнай арміі ў палявым шпіталі на пасадзе медыцынскай сястры – лейтэнант медыцынскай службы. Неаднаразова станавілася донарам. Дэмабілізавана ў 1946 годзе. Пасля дэмабілізацыі працавала на пасадзе загадчыка аптэкі № 58 г.п. Мiр, а затым фармацэўтам ЦРА № 65 г.п. Карэлічы. Мае баявыя ўзнагароды: медаль «За адвагу» і медаль Жукава.
Носава Вольга Фёдараўна
У 1943 годзе была прызвана ў дзеючую армію. Служыла ў 3-ім запасным аўтатранспартным палку 1-га Прыбалтыйскага фронту. Прайшла страявую падрыхтоўку, агнявую падрыхтоўку і нясенне каравульнай службы. Затым служыла шаферам на машыне ЗІС-5, потым працавала ў сталовай пры штабе, а затым рахункаводам у фінаддзеле.
Узнагароджана: ордэнам «Вялікай Айчыннай вайны II ступені», медалямі «За доблесць і адвагу», медалём Жукава.
Пасля вайны скончыла фармацэўтычны тэхнікум, працавала на аптэчным складзе, а з 1957 па 1994 г. асістэнтам і рэцэптарам у ЦРА №10 Мастоўскага раёна.
Няздзёраў Васiль Паўлавiч
У траўні 1944 года акупанты сагналі юнака на прымусовыя працы. Але яму ўдалося збегчы ў партызанскі атрад імя Чапаева брыгады Аляксандра Неўскага Беластоцкага злучэння, які знаходзіўся ў Скідзельскім раёне. У канцы 1944 года ў Бабруйску прыняў ваенную прысягу і стаў куратарам навучальнага батальёна стралковага палка, а пасля заканчэння вучобы быў камандзірам кулямётнага аддзялення механізаванай дывізіі.
Паўгода не раставаўся з кулямётам, паспеў атрымаць медаль «За адвагу» і падзяку Галоўнакамандуючага за ўзяцце горада Данцыга.
У 1949 годзе скончыў Магілёўскую фармшколу і ўсё жыццё са жніўня 1949 па верасень 1993 г. працаваў на пасадзе загадчыка аптэкі № 64 в. Дзераўная Слонімскага раёна.
Галiна Мiхайлаўна Пятрышча