Напярэдадні 80-годдзя вызвалення Рэспублікі Беларусь ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў і Перамогі савецкага народа ў Вялікай Айчыннай вайне спецыялісты прадпрыемства з удзелам генеральнага дырэктара Гродзенскага РУП «Фармацыя» Зарэцкай Таццяны Аляксандраўны, старшыні першаснай прафсаюзнай арганізацыі Жытко Марыі Аляксандраўны ўсклалі кветкі да помніка ў гонар загінуўшых салдат і афіцэраў 455-га стралковага палка, якія на працягу 3-х сутак адлюстроўвалі контратакі суперніка ў вёсцы Загараны.
Гістарычная даведка (Матэрыялы сайта ДУА «Сярэдняя школа №39 імя І.Д.Лебедзева г.Гродна»)
Пасля фарсіравання Нёмана і баёў на за плацдармы яго левым беразе, 17 ліпеня 1944 г., 1-му і 2-му батальёнам 455-га стралковага палка 42-й стралковай дывізіі 50-й арміі (камандзіры капітаны С. А. Бяляеў і А. М. Капанёў) удалося авалодаць вышынямі 214,0 і 200,1, у занеманскай частцы прыгарадаў Гродна, праз якія праходзіла дарога на Сапоцкін.
Да вечара гэтага ж дня гітлераўскае камандаванне, падцягнуўшы ў раён Гродна рэзервы, арганізавала моцны контрудар па савецкіх войсках, якія прарваліся на левы бераг Нёмана. Гітлераўцам удалося адціснуць нашы часткі за Нёман. На плацдарме засталіся толькі некаторыя падраздзяленні 455-га стралковага палка і асобныя групы байцоў з суседніх частак. Камандаванне войскамі, якія апынуліся ў тыле праціўніка, прыняў на сябе намеснік камандзіра 455-га стралковага палка маёр Максім Васільевіч Сідарэц.
На плацдарме на ўсход ад вёскі Загараны знаходзілася старая паўразбураная крэпасць. Яе займала 2-я стралковая рота 455-га палка на чале з лейтэнантам Мікалаем Генрыхавічам Падгурскім. Маёр М.В. Сідарэц загадаў камандзірам усіх падраздзяленняў адысці ў крэпасць і замацавацца ў ёй, узначаліўшы абарону падраздзяленняў палка на занятых рубяжах.
Будучы акружанымі, якія перайшлі ў контратаку сіламі 3й танкавай дывізіі СС «Мёртвая галава», якія абараняліся савецкія салдаты і афіцэры з 17 па 19 ліпеня 1944 г. некалькі разоў адбівалі напады. 1-й і 2-й батальёны 455-га палка, а таксама іншыя падраздзяленні, маючы толькі некалькі 45-мм гармат, супрацьстаялі танкам і штурмавым прыладам баявой групы фашыстаў, выяўляючы пры гэтым выяўляючы гераізм і мужнасць, адвагу і вайсковую доблесць.
Так, камандзір мінамётнага разліку сяржант А. Ф. Жданаў высунуў мінамёт на адкрытую пазіцыю і агнём забяспечваў адбіццё атакі. Санінструктар 3-га батальёна старшына К. А. Кучарэнка знішчыў пецярых фашыстаў. Аскепкамі разарванай непадалёк ад яго варожай гранаты яму пашкодзіла пэндзаль левай рукі. Нягледзячы на гэта адважны воін, утрымліваючы аўтамат правай рукой, працягваў весці агонь.
Наводчык гарматы чырвонаармеец П. І. Кудраўкін тры разы разам з пяхотай хадзіў у контратаку.
Камандзір аддзялення сяржант І. Т. Цімчанка пасля ранення камандзіра ўзвода прыняў камандаванне на сябе.
Стойка трымаўся наводчык мінамётнай батарэі палка 19-гадовы чырвонаармеец Амакул Амангільдзіеў. Калі скончыліся міны, ён з таварышамі пайшоў у контратаку.
Падчас аднаго са штурмаў крэпасці, калі немцы ўжо ўзлезлі на разваліны форта, маёр М.В. Сідарэц выклікаў па радыё агонь сваёй артылерыі з другога берага Нёмана на сябе. Пасля залпу «Кацюш», было знішчана каля 100 гітлераўцаў, атака суперніка захлынулася. Нямецкія танкі і штурмавыя прылады, якія былі яшчэ ў стане перасоўвацца, а таксама рэшткі пяхоты адступілі з крэпасці. Пасля гэтага абаронцы форта №1 занялі баявыя пазіцыі на подступах да прыгонных умацаванняў.
Раніцай 19 ліпеня 1944 г. рушыў услед новы штурм ворага. Галоўны ўдар на гэты раз наносіўся з поўдня па роце лейтэнанта Падгурскага. Ізноў на сценах крэпасці завязаўся жорсткі бой, падчас якога загінулі многія, у тым ліку і адважны камандзір роты лейтэнант Н.Г.Падгурскі.
Мы прапануем увазе чытача тэкст запіскі, знойдзенай у гімнасцёрцы лейтэнанта Мікалая Генрыхавіча Падгурскага, пасля гібелі афіцэра:«Таварышы! Хто знойдзе нас мёртвымі, дык ведайце, што мы загінулі сумленна, як належыць воінам Чырвонай Арміі, абараняючы гонар і незалежнасць нашай Радзімы. Смерць нямецкім акупантам! Адпомсціце за нас, таварышы. Л-т Падгурскі»
На чацвёрты дзень баёў за плацдармы на левым беразе Нёмана, 20 ліпеня 1944 г., часці 42-й дывізіі 50-й арміі перайшлі ў наступ.
Фарсіраваўшы Нёман, яны накіраваліся на захад. На развалінах старой крэпасці, дзе ваяваў гераічны гарнізон, ваяры ўбачылі вынікі несмяротнага подзвігу: вакол трупы варожых салдат, а ў байніц мёртвыя, але непераможаныя савецкія ваяры.
Пакінутым у жывых, параненым і знясіленым была аказана тэрміновая медыцынская дапамога. Сярод іх быў і цяжкапаранены кіраўнік абароны маёр М. ВА. Сідарэц.
У памяць аб гераічным подзвігу абаронцаў форта №1 у ліпені 1944 г. ля сцен форта ўстаноўлены помнік у гонар загінуўшых салдат і афіцэраў 455-га стралковага палка, воінам- абаронцам крэпасці, чые імёны не ўдалося ўстанавіць, пастаўлены помнік невядомаму салдату, помнік салдатам палка ўсталяваны і ў самой вёсцы Загараны.